Wat stofpatronen zeggen over je afkomst
De uit Indonesië afkomstige batik-stoffen zijn wereldwijd bekend. Batik is een techniek waarbij de stof wordt bewerkt met was en vervolgens in een verfbad wordt gedompeld. Niet typisch Papua, zou je in eerste instantie denken. Maar de Papoea’s drukken letterlijk en figuurlijk hun eigen stempel op batik. Met hun patronen vertellen ze over hun afkomst, hun regio, hun stam en hun familie. In deze serie maak je kennis met het verhaal achter de ontwerpen van Papoea-designer Norbertus Abagaimu (28).
De favoriet van Vera: “De kam doet me denken aan mijn oma. Soms vergat ze dat deze nog uit haar krullen stak.”
“Mijn oma is geboren in Yowid, een klein dorpje in het zuiden van Papua. Ze hoorde bij de Marind-stam. Net zoals Norbertus, ging ze naar school in Merauke. De dichtsbijzijnde grote stad.”
Norbertus inspireerde dit ontwerp op de Marind-stam. Bij grote feesten of ceremonies, versiert men het lichaam met alles wat in de natuur te vinden is. Ook met bladeren, als een soort sieraden.
De kam is gemaakt van bamboe en wordt gebruikt om het haar netjes mee te maken. De uitstekende pinnen van de kam worden uit elkaar gehouden door stukjes hout. In het handvat zijn vaak patronen gekerfd die kenmerkend zijn voor jouw afkomst.
“Mijn oma had deze kammen op verschillende plekken in haar huis liggen. In de badkamer, maar ook vlakbij de bank of in haar handtas. Netjes voor de dag kunnen komen als er onverwachts visite op de stoep stond, vond ze heel belangrijk. Met deze kam krijg je de typerende Papoea-kroeskrullen trouwens veel beter in bedwang dan met de dichte Nederlandse haarborstels.”
Over de ontwerper
Nobertus (28) is afkomstig van de Yaqhai-stam en bracht het grootste deel van zijn leven door in het binnenland van Papua. Voor zijn studie rechten trok hij naar Merauke, de op één na grootste stad van het eiland. Zijn doel is duidelijk: met kennis van het internationaal recht, wil Norbertus zich kunnen uitspreken tegen het onrecht dat zijn landgenoten wordt aangedaan. Samen met zijn vrienden, bezoekt hij een ondernemerscursus van Papua Mandiri 2050, een partnerorganisatie van Hapin in Merauke.
Toch vindt Norbertus niet direct zijn draai in de stad. De overgang is groot en Norbertus is van nature behoorlijk introvert. Verschillende docenten en begeleiders interpreteren zijn stilte als desinteresse. Hij zal wel niet al te serieus zijn. Totdat hij op een avond een klein stukje bewerkt hout meebrengt naar de ondernemerscursus. Iedereen staat versteld van het vakmanschap waarmee Norbertus traditionele Papua-patronen in hout kan bewerken. Hij krijgt een schetsboek en potloden van zijn begeleiders. Vanaf dat moment doet Norbertus niks anders dan patronen ontwerpen. Van papier gaat hij over naar de computer en zijn carrière neemt een vliegende start. Inmiddels zijn de kenmerkende Papua-patronen van Norbertus geprint op de eerste vierkante meters batikstof en te koop in verschillende winkels.