Papua Dalam Hatiku / Verhalen / Eerste kerst in Nederland: ‘In Papua vier je kerst met de hele gemeenschap’
Op 19-jarige leeftijd reist Betty Ireeuw-Kaisiëpo samen met haar vriendin Fien Rumainum van Papua naar Nederland om een opleiding tot verpleegkundige te volgen. “Fien was voor school al vaker weggeweest. Maar voor mij was het de eerste keer dat ik van huis ging. En dan gelijk zo ver.. ik heb de hele weg van Biak naar Amsterdam gehuild.” Betty, inmiddels 82 jaar oud, herinnert zich onder andere haar eerste kerst in Nederland nog goed. Het viel haar op dat Nederlandse medestudenten tijdens de feestdagen naar huis gingen, maar dat zij en Fien nooit werden meegevraagd. “In Papua vierde je kerst met de hele gemeenschap. Hier leek het meer een feest wat je als gezin of familie viert.”
Eerste kerst in Nederland Wanneer Fien en Betty in ’58 in Nederland aankomen, worden ze warm onthaald door dominee Slump en zijn vrouw en door enkele Papoea-jongeren die al in Nederland studeren. “Op Schiphol zei mevrouw Slump direct: ‘noemen jullie mij maar mama’.” Fien en Betty volgen hun opleiding in het Diaconessen ziekenhuis in Gouda en logeren in hun vrije tijd bij echtpaar Slump in Oegstgeest.
Haar eerste kerstfeest in Nederland, viert Betty in het Zendingshuis van het Hendrik Kraemerinstituut. Samen met andere Papoea-studenten in Nederland en met de predikanten en hun gezinnen die in het Kraemerinstituut wonen. “Er werd een kerkdienst gehouden, we zongen veel kerstliederen en hebben samen gegeten. We maakten er het beste van maar natuurlijk mistte ik mijn familie enorm. Het koude weer hielp ook niet mee.”
Van gemeenschapsfeest naar familiefeest (en weer terug) Het valt Betty op dat haar Nederlandse medestudenten tijdens de feestdagen naar huis gaan maar Fien en Betty nooit vragen om mee te gaan. “In Papua vierde je kerst met de hele gemeenschap. De voorbereidingen begonnen al vroeg. Er werden ladingen koekjes gebakken door verschillende tantes. En we bereidden toneelstukjes voor waarmee Bijbelverhalen en lessen uit de Bijbel werden uitgebeeld. In Nederland leek kerst meer een feest wat je als gezin of familie viert.” Ook merkt Betty op dat in Nederland vaker cadeaus worden uitgewisseld tijdens Kerstmis. Iets wat in Papua minder gebruikelijk is. “De komst van Jezus werd gezien als het grootste cadeau aan de mensen en dat stond centraal.”
Naarmate het aantal Papoea’s in Nederland toeneemt, worden er steeds meer gezamenlijke kerstvieringen georganiseerd. Wanneer de emancipatiebeweging begint op te komen, richt Betty samen anderen de Vereniging van Papuavrouwen in Nederland (PVN) op. Dat gaat niet zonder slag of stoot, maar lukt toch. De PVN start met het organiseren van kerstvieringen voor de Papoea-gemeenschap in Nederland. Toneel, zang en gezellig samenzijn staan daarbij centraal. “We kookten thuis en brachten al het eten met de combibus naar de kerk. De hele maand december stond in het teken van deze viering. Er was warmte en saamhorigheid en de kerk was ons gemeenschapshuis. Net als in Papua.”