Je winkelwagen is momenteel leeg!
De liefde, familie en het leven brachten Naftali Rumpaisum (45) van Nieuwegein naar Gibraltar, San Roque, Barcelona en via Lissabon uiteindelijk naar Londen. Hij heeft geleerd op veel verschillende plekken ‘thuis’ te zijn. Of Londen de eindhalte is weet hij nog niet. Maar voor nu is deze stad ‘thuis’ voor hem, zijn partner Lia en hun studerende zoon. Waar Naftali afgelopen 20 jaar ook neerstreek, de binding met zijn Papoea-roots bleef. En ook de band met Nieuwegein, waar hij opgroeide binnen een hechte gemeenschap van Papoeafamilies, is er nog altijd. Naftali: “Zelfs op afstand voel ik de connectie met Papua en de gemeenschap.”
Terug naar waar het allemaal begon
De vader van Naftali ontvlucht in 1964 toenmalig Nederlands-Nieuw-Guinea door als verstekeling aan boord te kruipen van een Nederlands vrachtschip.* Tijd om afscheid te nemen van familie is er niet. Hij is slechts vijftien jaar oud wanneer hij voet op Nederlandse bodem zet, een land waarvan hij de taal, cultuur en gewoontes nauwelijks kent. De gemeenschap van Papoeafamilies in Nieuwegein wordt zijn nieuwe familie. Het zal uiteindelijk 30 jaar duren voordat hij voor het eerst terugkeert naar Papua.
Ook de moeder van Naftali komt op tweejarige leeftijd als vluchteling aan in Nederland. Haar vader werkte in Nieuw-Guinea voor de Nederlandse overheid en de veiligheid van het gezin kwam in gedrang na de overdracht van Papua aan Indonesië.* Lange tijd bleef de hoop bestaan dat men ooit terug zou kunnen naar een onafhankelijk Papua. Maar de tijd verstreek en het werd pijnlijk duidelijk dat de toekomst van deze en andere Papoeafamilies in Nederland zou liggen.
Onuitgesproken band met Papua
Naftali: “Het klinkt misschien gek, maar ik heb nooit veel vragen gesteld aan mijn ouders over deze familiegeschiedenis. Onze afkomst was voor mij heel normaal, niet iets wat besproken of benadrukt hoefde te worden. Voor mijn gevoel was ik net als ieder ander.” Dat komt ook door zijn opvoeding binnen die warme gemeenschap van Papoea’s in Nieuwegein. Iets waar Naftali tot op de dag van vandaag veel mooie herinneringen aan koestert. Naftali: “Mijn vriendschappen kreeg ik binnen die gemeenschap. We trokken samen op, gingen uit, maakten muziek, hadden veel lol maar zorgden ook voor elkaar. Zo heb ik – soms onbewust – veel geleerd over de Papoea-cultuur. Zowel van mijn ouders als van anderen uit de gemeenschap.”
Gedeelde strijd
Het is dankzij diezelfde gemeenschap dat Naftali op 16-jarige leeftijd Lia ontmoet, de vrouw die later zijn partner zal worden. Lia heeft bijzonder genoeg een vergelijkbare familiegeschiedenis. Naftali: “Het was een koude decemberavond in 1995. Ik ging met mijn moeder naar een bijeenkomst van de Papua zang- en dansgroep Sampari naar buurthuis Kerkveld in Nieuwegein. Die avond werden we vergezeld door de Oost-Timorese dansgroep Tatamailau uit Portugal. Lia, één van de Portugese dansers, en ik werden penvrienden. Na een vakantie bij de familie van Lia in de zomer erop, ontstond bij mij het gevoel dat ik op een dag in Portugal zou gaan wonen. Dat kwam er daadwerkelijk van toen ik eenmaal 25 jaar oud was. Lia is – net als mijn moeder – op jonge leeftijd met haar ouders gevlucht, in dit geval vanuit Oost-Timor naar Portugal. Het is heel bijzonder dat onze families een vergelijkbare strijd voor rechtvaardigheid en onafhankelijkheid voeren. Dat delen we met elkaar.”
Band op afstand
Terugkijkend op zijn jeugd in Nederland en de verschillende emigraties, voelt Naftali zich bevoorrecht: “Mijn ouders hebben de weg geplaveid door een leven op te bouwen in Nederland. Het is voor hen af en toe dus best lastig geweest dat ik emigreerde. Zij kwamen noodgedwongen naar Nederland en ik koos ervoor om een bestaan buiten Nederland op te bouwen. Maar ze hebben me altijd de vrijheid en ruimte gegeven om zelf keuzes te maken voor mijn eigen leven. Wat ik wilde studeren, waar ik wilde werken en wonen. Daar ben ik erg dankbaar voor.”
Nu zijn vader is overleden, is Naftali de oudste man van de familie. Op afstand blijft hij investeren in de band met zijn familie en gemeenschap in Nederland. Want de sterke familiewaarden uit zijn jeugd voelt hij nog steeds. Het is tegelijk iets wat Naftali erg waardeert uit de cultuur van Papua: je zorgt voor elkaar en bent loyaal naar mensen die je dierbaar zijn.
Bredere blik
Integreren in vier verschillende landen heeft ertoe geleid dat Naftali zich niet onderdeel voelt van één speciale plek. Zijn band met Papua is dan ook onderdeel van een bredere interesse voor de cultuur, kunst en muziek van de eilanden in de Pacifische oceaan. Via Oceanic pulse biedt hij een online platform aan artiesten en kunstenaars uit deze regio. Allereerst omdat muziek verbindt en een belangrijke uiting is van culturele identiteit. Maar ook om te voorzien in iets dat hij zelf vroeger gemist heeft. Naftali: “Ik had behoefte aan inspirerende voorbeelden van culturele ondernemers uit Papua, de Molukken en de bredere Pacifische regio. Mensen zoals ik waaraan ik me had kunnen optrekken. Daarom deel ik nu via Oceanic pulse verhalen van creatieve ondernemers, als inspiratie en verbinding.” Bijzonder hoe de Papoea-cultuur levend blijft: van dans- en zangavonden in een buurthuis in Nieuwegein tot een online platform voor kunst en cultuur uit de Pacifische regio!
*Dit verhaal is opgetekend in het boek ‘De verstekeling’ van Eddy Korwa. Eddy was de reisgenoot van Tony Rumpaisum (vader van Naftali) tijdens zijn vlucht naar Nederland.
**Na het vertrek van Nederland uit Nieuw-Guinea in 1962 vlucht een aantal Papoea’s naar Nederland. Onder de duizenden evacués bevinden zich zo’n 500 Papoeagezinnen die werken voor de Nederlandse overheid. De integratie van deze en vele andere gevluchte gezinnen verloopt nagenoeg geruisloos. Ze worden verspreid gehuisvest door het hele land. Dat weerhoudt velen van hen er niet van om zich in te zetten voor de mensenrechten in hun land van herkomst.